Cupping: een mooie toevoeging aan de behandeling

"het cuppen heeft effect op de huid, spieren, fascia en triggerpoints"

Cupping is al duizenden jaren oud. De methode wordt al genoemd in de Ebers Papyrus uit 1550 voor Christus, een van de oudste en meest belangrijke papyrusrollen uit het oude Egypte. “Toen al werd cupping gebruikt om vreemde en schadelijke stoffen uit het lichaam te verwijderen en bijvoorbeeld bij pijn en menstruatieklachten. Ook vandaag de dag is de verbeterde afvoer van afvalstoffen een van de belangrijkste functies van cupping”, zegt Isabelle Meuleman, docent aan het WellnessInstituut en bestuurslid van het NGS

Onlangs gaf Isabelle een webinar voor het NGS over cupping. Er bestaan twee soorten cupping: dry cupping en wet cupping. NGS-masseurs mogen uitsluitend dry cupping gebruiken tijdens hun behandelingen. “Bij wet cupping worden er krasjes of sneetjes in de huid gemaakt waardoor de cupjes bloed uit het lichaam omhoog trekken. Als masseur mag je niet door de huid heen en deze methode kun je dus als masseur niet toepassen”, zegt Isabelle.

Cups laten staan

Dry cupping kent op zijn beurt weer twee methodes: eentje waarbij de cups op hun plek blijven staan en een waarbij met de cups worden gemasseerd. “Voor NGSmasseurs kan met name de cuppingmassage een mooie toevoeging aan de behandeling zijn. Dat is onze cup of tea”, grapt Isabelle.

De cups worden in een rij op het lichaam geplaatst, waarna ze vacuüm worden getrokken en even blijven staan. De huid, het onderhuids bindweefsel en de spieren worden zo opgetild. Hierdoor ontstaat ruimte wat de doorbloeding stimuleert. Het bindweefsel wordt ook losgemaakt. “Je kunt cupping zien als een plaatselijke bindweefselmassage. Met cupping stimuleer je het bloed om naar die plek toe te gaan. Heel plaatselijk wordt zo de afvoer van afvalstoffen gestimuleerd. Het cuppen heeft effect op de huid, spieren, fascia en triggerpoints”, zegt Isabelle. Waar de cupjes worden geplaatst, hangt af van de anamnese. Isabelle: “Cupping is een vorm van klachtgericht handelen. Je plaatst ze alleen op plekken waar de cliënt last heeft.” Ze zegt dat het belangrijk is om niet het eigen vak te vergeten. “Cliënten komen voor de massage. Je kunt deze methode best gebruiken als je een goede cursus hebt gedaan, maar doe dat altijd in samenspraak met je cliënt. Cupping kan zeer effectief zijn, maar het kan ook erg pijn doen. Zeker als je de cups lang laat staan. Sommige mensen kunnen dagenlang last houden van een cuppingbehandeling.”

Helpen herstellen

Zoals gezegd wordt cupping al duizenden jaren gedaan. In de sportwereld heeft de methode internationale bekendheid gekregen nadat de Amerikaanse zwemmer Michael Phelps met rood-bruine ronde vlekken op zijn armen, rug en schouders tijdens de Olympische Spelen van Rio de Janeiro in 2016 vijf gouden en één zilveren medaille won. Michael en andere zwemmers gebruikten cupping om hun doorbloeding te verbeteren en hun spieren sneller te laten herstellen. “Bij Micheal zag je de plekken een aantal dagen op zijn lijf. Dat kan en is niet erg. Het is prima als het lichaam er twee, drie dagen over doet om de eigen kleur weer terug te krijgen. Als er veel stagnatie is, Isabelle Meuleman: “Gebruik een cuppingmassage als extraatje. Alleen een cuppingmassage is te heftig.”

Kan de huid erg rood worden bij cupping. Waar het klem zit, willen we het immers los maken. Maar je kunt ook te ver gaan. Dan kan de huid kapot gaan en dat is uiteraard niet de bedoeling.” Hoelang je de cupjes kunt laten staan, verschilt per persoon en per lichaamsdeel. Isabelle: “Dat leer je vooral door ervaring. Het is in elk geval aan te raden liever eerder te stoppen dan te ver te gaan. We willen het lichaam helpen herstellen en niet extra kapotmaken.

Cuppingmassage

Cuppingmassage kan een goede toevoeging zijn aan het einde van een reguliere massage, als extra stevige spieren bindweefselmassage. “Gebruik het ook echt als extraatje. Alleen een cuppingmassage is te heftig”, zegt Isabelle. In tegenstelling tot de methode waarbij de cups op één plek blijven staan, beweeg je met een cuppingmassage de cup continu over het lichaam. “Net als bij de staande methode worden huid, spieren en bindweefsel gelift. Daardoor ontstaat ruimte en extra doorbloeding. Niet plaatselijk, maar overal, waardoor afvalstoffen lekker kunnen wegstromen”, zegt Isabelle. Bij een cuppingmassage wordt, in tegenstelling tot de staande methode, een tussenstof zoals massageolie gebruikt. Na het plaatsen van de cups zuig je ze vacuüm. De huid eronder bolt een beetje op. Daarna ga je twee of drie keer over de spier heen, het liefst met mooie lange slagen over het spiervezelverloop. “Twee of drie keer is voldoende. Het is belangrijk om nauwkeurig te werken, dus het beste kun je één cupje tegelijk gebruiken en geen twee. Op die manier kun je goed in de gaten houden hoe de huid eruit ziet en of je moet stoppen. Het best kun je heel rustig bewegen en niet te snel.” Net als bij de staande methode is communiceren met de cliënt heel belangrijk. “Een cuppingmassage kan pijn doen. Communiceer vooraf en tijdens de behandeling continu met de cliënt of het nog gaat. Hou de huid goed in de gaten en ook de non-verbale signalen van de cliënt.”

Het is de bedoeling dat de cups vrij makkelijk over de huid kunnen glijden. Gaat het te stroef, dan is dat een teken dat de cups te hard vacuüm zijn getrokken.

Een cuppingmassage heeft verschillende effecten:

  • de stofwisseling wordt geactiveerd. Hierdoor wordt de afvoer van afvalstoffen verbeterd;
  • extra aanmaak van histamine en endorfine. De histamine zien we doordat de huid rood wordt;
  • een cuppingmassage ondersteunt het losmaken van verklevingen, waardoor de huid en de lagen daaronder losser en soepeler worden. Het geeft een verlichtend gevoel voor een langere tijd. Men komt heel ‘los in het lijf’ te zitten;
  • een cuppingmassage kan stevig aanvoelen en pijnlijk zijn. Binnen drie dagen na de behandeling moeten alle verkleuringen weg zijn. Is dat niet het geval, dan was de massage te hard en/ of heeft hij te lang geduurd;
  • als de huid te rood of zelfs paars wordt, is dat niet goed. “Het kan zijn dat er een soort schaafwonden ontstaan of dat de huid eruit ziet als een grote zuigzoen. Dat is echt niet oké. Dan moet het lijf te hard werken om te herstellen. Stop direct als je dit merkt”;
  • het kan zijn dat de urine wat donkerder wordt. Dat komt omdat er meer afvalstoffen in zitten. Dit is niet erg. Bereid je cliënt hierop voor;
  • vermindering van cellulite/sinaasappelhuid. Let op: deze behandeling is zeer pijnlijk, maar wel effectief. Verwar cellulite niet met cellulitis. Cellulitis is een ontsteking van de huid en weke delen (subcutis en diepere lagen), veroorzaakt door een infectie. De huid is rood en gezwollen en vaak heeft de patiënt koorts en pijn. Cellulitis is een absolute contra-indicatie en mag je als NGS-masseur niet behandelen

NGS webinars

De afgelopen jaren heeft het NGS veel verschillende webinars opgenomen over tal van onderwerpen. De meeste zijn on demand voor twintig euro aan te schaffen in het Ledenportaal. Het aantal beschikbare webinars blijft groeien. Voor de gevolgde webinars krijgen NGS-masseurs punten voor hun licentieverlenging. Voor elk gevolgd uur krijgt men één punt. Kijk voor een overzicht van live en on demand-webinars in het NGS-portaal

Soorten cups

Er zijn verschillende soorten cups van verschillende materialen zoals glas, siliconen, hard plastic en bamboe.

Glazen cups
Glazen cups worden warm gemaakt door middel van een vlam. Daardoor ontstaat in het cupje onderdruk, waarna hij zich vacuüm zuigt op de huid. Glazen cups worden al heel lang gebruikt. Ze hebben als nadeel dat ze minder nauwkeurig zijn in het vacuüm zuigen. Bovendien kunnen de randen erg heet worden, wat schadelijk kan zijn voor de huid van de cliënt. Werken met vuur brengt daarnaast brandgevaar met zich mee. Er zijn ook glazen cups met een vacuümpompje erop. Deze zijn veel nauwkeuriger en hoef je niet te verwarmen.

Harde plastic cups
Deze cups hebben een soort pistooltje die als vacuümpomp op een ventiel aan de bovenkant van de cup wordt geplaatst. Hiermee kun je heel gedoseerd werken. Je kunt heel nauwkeurig zien hoe hoog de huid wordt opgetrokken. Als je te ver gaat of de cliënt geeft aan dat het pijn doet, is het makkelijk om meteen wat druk weg te halen. In overleg met de cliënt kun je met het drukpistooltje makkelijk de optimale druk bepalen.

Siliconen cups
Deze zijn gemaakt van zacht materiaal. Door ze in te drukken, zuigen ze zich vacuüm op de huid. Ze laten makkelijk los. Daardoor zijn siliconen cups minder geschikt om op de huid te laten staan.

Bamboe cups

Deze worden net als glazen cups verwarmd voor gebruik. Het nadeel van bamboe cups is dat ze niet doorzichtig zijn. Daardoor kun je de huid eronder niet zien.

Opleiders waarvan de cursus ‘Cupping’ door het NGS is geaccrediteerd

  • ATS Opleidingen.
  • Bellabacci Nederland.
  • KIOM Massage-Opleidings-Instituut.
  • MOOD Opleidingen.
  • MYOS Opleidingen (Utrecht).
  • Wellness Instituut.
  • Ziyuli Academie voor Oosterse en Westerse massage.