Inmiddels heeft Rugpoli, waar mensen met langdurige rugklachten en hoofdpijn terecht kunnen, vier vestigingen in Nederland. Er werken negentien artsen musculoskeletale geneeskunde en nog drie artsen in opleiding. Ook neurologen, anesthesiologen, reumatologen, sportartsen, radiodiagnostische laboranten en verpleegkundigen maken onderdeel uit van het team van Rugpoli. “We werken multidisciplinair, vullen het gat tussen de huisarts en het ziekenhuis”, zegt Michiel. Sinds eind jaren tachtig van de vorige eeuw is hij MSK arts. In de jaren zestig kwam die stroming binnen de geneeskunde op. Inmiddels zijn er ruim honderd MSK artsen in Nederland. Ze zijn verenigd in de NVAMG, de Nederlandse Vereniging van Artsen voor Musculoskeletale Geneeskunde. De MSK arts is nog vrij onbekend. Michiel Schepers legt daarom uit wat hij en zijn collega’s doen.

Wat is een MSK arts?

“Een MSK arts is een arts die zich bezighoudt met diagnostiek en behandeling van klachten aan het houdings- en bewegingsapparaat. We behandelen onder andere rug- en nekklachten, hoofdpijn, schouder- en heupklachten en RSI-klachten. We gebruiken hiervoor eenvoudige middelen, zoals een uitgebreide anamnese, functie-onderzoek, manipulatie, oefeningen en beeldvormende diagnostiek zoals echo’s en MRI. Eventueel kunnen we injecties geven.”

Jullie gebruiken vaak manipulatie. Wat is het verschil tussen een MSK arts en een fysiotherapeut of een manueel therapeut?

“Een MSK arts is een arts. Wij stellen een diagnose, daar is een fysiotherapeut of manueel therapeut niet toe bevoegd. In onze behandeling gebruiken we wel bepaalde handelingen en oefeningen die fysiotherapeuten en manueel therapeuten ook gebruiken. Bij ons zijn ze een onderdeel van een breder palet aan behandelingen. Overigens werken veel MSK artsen samen met fysiotherapeuten, zodat de patiënt de behandeling daar voort kan zetten.”

Zorg door MSK artsen zit bij veel zorgverzekeraars in de aanvullende polis, onder de noemer ‘alternatieve geneeswijzen’. Wat vind je van die bestempeling?

“Ik vind het niet terecht. Het stamt nog uit de jaren zeventig. Toen was er nog weinig bewijslast dat deze manier van werken effectief is. Je had toen min of meer twee kampen: artsen in het ziekenhuis, en alle zorg die daarbuiten plaatsvond. Alles buiten het ziekenhuis, behalve huisartsen, werd bestempeld als alternatief.”

Hebben MSK artsen daar last van?

“Last niet. We hebben het hartstikke druk, dus ik lig er niet wakker van. Mensen komen naar ons toe, ook al moeten ze een deel van de behandeling zelf betalen. Toen ik begon was de stemming onder andere medici heel erg anti. Er was echt weerstand van mensen in het vak. Inmiddels zie je wel een kentering. We werken met veel medisch specialisten samen. Ik doe dat zelf binnen Rugpoli, maar ook daarbuiten is samenwerking met bijvoorbeeld neurochirurgen, orthopeden en ook met psychologen en psychiaters.”

Hoe zit het met de bewijslast?

“Er zijn inmiddels tachtig praktijken voor musculoskeletale geneeskunde in Nederland. We verlaten als vakgebied de pioniersfase en er komt steeds meer aandacht voor wetenschappelijk onderzoek. Maar we moeten nog meer doen om de effectiviteit van onze behandelingen te bewijzen, dat klopt. Daarom doen wij ook continu uitkomstmetingen bij onze patiënten om terugkoppeling te krijgen op onze doelmatigheid. Daarover staat meer op onze website. Overigens is het ook zo dat lang niet voor alle reguliere zorg bewijs is. De effectiviteit van bijvoorbeeld artroscopie bij pijn in de knie is erg gering. Toch is dat veertig jaar lang een standaard procedure geweest. Het zat in het systeem, dan worden dit soort vragen niet gesteld. Wij zijn ooit bestempeld als alternatief en dat blijf je dan tot het tegendeel bewezen is. Zo werkt het nu eenmaal. Als je er niet bij hoort, moet je knokken. Het enige wat we kunnen doen, is keer op keer uitleggen wat we doen, wat onze plaats is en waarom het zinvol is wat we doen.”

Kun je aangeven waaruit dat blijkt?

“Als ik kijk naar onze eigen patiënten, dan zie ik onze meerwaarde. Wij staan in veel gevallen tussen de huisarts en het ziekenhuis in. Van alle patiënten die door de huisarts naar ons worden doorverwezen, gaat de helft niet door naar het ziekenhuis, omdat onze behandeling voldoende heeft geholpen. We zien bijvoorbeeld veel patiënten met een hernia. De helft hoeft uiteindelijk niet geopereerd te worden. Dat scheelt enorm. In eerste plaats voor de patiënt, maar ook voor de druk op de zorg in het ziekenhuis. Als MSK arts ben je eigenlijk je eigen multidisciplinaire team. We weten een beetje van het werk van een orthopeed, een beetje van een neurochirurg, een beetje van een revalidatiearts. En als blijkt dat onze aanpak na drie of vier behandelingen niet werkt, sturen we patiënten gericht door naar een bepaalde specialist.”

Er zijn op dit moment ruimt honderd MSK artsen in Nederland. Hoe word je MSK-arts?

“Ten eerste doe je natuurlijk de opleiding tot basisarts. Daarna hebben we een tweejarige specialisatie ontwikkeld. Het is een heel breed specialisme, en we zijn nog steeds volop in ontwikkeling. Ik merk dat de laatste jaren de interesse van jonge artsen in onze aanpak groeit. Bij Rugpoli hebben we op dit moment drie jonge artsen in opleiding en ook elders is er nieuwe aanwas. Dat is goed en mooi om te zien. Het is ook een hartstikke mooi vak. Je werkt veel met patiënten, maar wel vanuit een eigen praktijk of poli, niet in het ziekenhuis.”

Waarom kan het voor masseurs handig zijn om te weten van jullie bestaan en om in contact te komen met een MSK arts in de buurt?

“Ik stuur zelf regelmatig patiënten door naar een sportmasseur als ik denk dat massage een nuttig onderdeel van de nabehandeling kan zijn. Daarnaast geldt andersom: een masseur ziet veel ruggen en heeft een goed pluis/niet-pluisgevoel ontwikkeld. Verwijzing naar een MSK arts kan een mogelijkheid zijn. Het is goed om van elkaar op de hoogte te zijn wat je doet. Op www.mskzorg.nl vind je een overzicht van MSK artsen bij jou in de buurt.”

Is er een verwijzing van de huisarts nodig?

“In principe niet. Onze zorg is vrij toegankelijk en wordt deels vergoed vanuit de aanvullende verzekering.”