Antwoord van Guus
Kennis over het zenuwstelsel, met name het vegetatieve zenuwstelsel, wordt gevraagd. Een korte samenvatting. Het zenuwstelsel wordt verdeeld in:
• het animale (willekeurige) zenuwstelsel, onder te verdelen in het centrale gedeelte (de hersenen en het ruggenmerg) en het perifere gedeelte (de twaalf paar hersenzenuwen en de 32 paar ruggenmergzenuwen);
• het vegetatieve (autonome of onwillekeurige) zenuwstelsel, qua ligging en functie onder te verdelen in het parasympathische- en (ortho)sympathische systeem.
Het parasympatische en (ortho)sympatische systeem zijn continu actief en beïnvloeden alle organen in ons lichaam. Als het ene systeem wordt geactiveerd, remt het andere systeem. Op deze wijze zorgen ze ervoor dat het vegetatieve evenwicht in het lichaam gehandhaafd wordt en daarmee het milieu interieur.
Wat betreft de ligging treden de zenuwvezels van het parasympatisch systeem uit in het hoofd- en halsgebied en het onderste gedeelte van het ruggenmerg (het sacrale gebied). Ook enkele hersenzenuwen maken deel uit van de parasympaticus, waaronder de tiende hersenzenuw, de nervus vagus. Vanuit dit gebied worden het hart, de spijsverteringsorganen en de ademhaling beïnvloed. De sacrale uittredende zenuwen verzorgen de urinewegen en de geslachtsorganen.
De (ortho)sympathische zenuwvezels verlaten het lichaam voornamelijk via het thoracale gedeelte. Zij vormen voor de wervelkolom zenuwknopen die tezamen de sympathische grensstreng vormen en zo in verbinding staan met de organen.
Wat betreft de functie: de parasympaticus bevordert de assimilatie, is actief in rust en bij herstel, dus ook tijdens de slaap. De hartfrequentie en de ademhaling worden vertraagd, de doorbloeding van de skeletspieren door vasoconstrictie verminderd, maar de spijsvertering wordt aangezet, nier- en darmwerking worden versneld en de kliersecretie en leverfunctie verhoogd. De (ortho)sympathicus daarentegen bevordert de dissimilatie. Ze overheerst tijdens arbeid omdat dan energie gevraagd wordt. Het gevolg is dat de hartslag en de ademhaling worden aangezet, het HMV vergroot wordt, een vasodilatatie van de skeletspieren optreedt en remming van de spijsvertering plaatsvindt.
Met deze basiskennis kunnen we D als juiste antwoord aankruisen.
