Voorste kruisband

Het is een van de zwaarste knieblessures bij voetballers; de voorste kruisbandblessure. Het herstel is over het algemeen lang en intensief.

Wat is een voorste kruisbandblessure?

De voorste kruisband is een band die in de knie zit en samen met andere banden en de bovenbeenspieren zorgt voor schuif- en draaistabiliteit van de knie. Als de voorste kruisband (geheel of gedeeltelijk) scheurt, vermindert de stabiliteit in de knie, waardoor vooral bij plotselinge draaibewegingen klachten ontstaan. Dat kan pijn, een instabiel gevoel of vocht in de knie opleveren.

De meeste voorste kruisbandblessures ontstaan in situaties waarbij geen contact is met één van de andere spelers, zoals in de loop plots afremmen en van richting veranderen, landen na een sprong en ‘kap’- en draaibewegingen.

In meer dan de helft van de voorste kruisbandblessures ontstaan andere letsels aan de knie, zoals binnen- en/of buitenbandletsel, meniscusletsel, kraakbeenletsel en/of botkneuzingen.

Hoe herken je een voorste kruisbandblessure?

Als een speler bij het verdraaien van de knie een ‘knap’ of een ‘plop’ voelt of hoort, is de kans groot dat de voorste kruisband is gescheurd. Als de speler verder probeert te spelen, kunnen pijn en een instabiel gevoel ontstaan. De knie wordt meestal binnen een paar uur dik en stijf, door een bloeding in de knie.

Deskundige (sport)artsen en fysiotherapeuten kunnen de stabiliteit testen en de verdenking op een scheur van de voorste kruisband bevestigen. Dit onderzoek wordt moeilijker naarmate de zwelling en pijn in de uren na het oplopen van de blessure toenemen. Een MRI-onderzoek helpt bij twijfel en het vaststellen van bijkomende schade in de knie.

Welke factoren spelen een rol bij een voorste kruisbandblessure?

Risicofactoren voor het oplopen van kniebandblessures zijn spierzwakte van bijvoorbeeld hamstrings, bovenbeenspieren en romp, vermoeidheid, matige conditie, eerdere knieblessure(s) of matige landingstechniek. Meisjes en vrouwen zijn ook vatbaarder voor een kruisbandblessure.

Om de kans op knieblessures te verkleinen is het belangrijk dat spelers de belasting die bij wedstrijden of trainingen wordt gevraagd, goed kunnen volhouden en de kniestabiliteit en coördinatie goed is.

Wat te doen bij een voorste kruisbandblessure?

Pas de ´RICE´-regel de eerste paar dagen toe, tot dat de knie beoordeeld is door een (sport)arts of (sport)fysiotherapeut voor verder advies. Als een sportarts of orthopeed de voorste kruisbandblessure aan de hand van aanvullend onderzoek (MRI) bevestigt, kan een behandelplan worden opgesteld door de behandelaar samen met de geblesseerde sporter.

Revalidatie van de voorste kruisbandblessure

De voorste kruisband herstelt niet uit zichzelf. Bij een deel van de geblesseerden kunnen de spieren rondom de knie de toegenomen speling opvangen. Deze spieren zullen goed getraind moeten worden. Het advies is om deze revalidatie goed te laten begeleiden door een (sport)fysiotherapeut. Na zes tot tien weken kan de speler zich in het dagelijks leven weer beter redden.

Voetbal is een sport die heel veel draaibewegingen kent. Meestal is dit zonder voorste kruisband niet mogelijk. Dan kan een operatie uitkomst bieden. De aanbevolen behandeling voor een voorste kruisbandblessure hangt onder andere af ​​van de leeftijd van de speler, de aanwezige klachten en het sportniveau. De verwachte hersteltijd na een operatie is ongeveer een jaar en niet alle spelers kunnen weer terugkeren op hun oude niveau.

Hersenschudding

Na een kopduel of botsing met de tegenstander kan het voorkomen dat een speler een hersenschudding oploopt. Voetballen met een hersenschudding is zeer riskant en moet voorkomen worden.

Wat is een hersenschudding?

Een hersenschudding ontstaat door een klap of stoot waardoor de hersenen een korte, snelle beweging maken en de hersencellen tijdelijk minder goed werken. In het voetbal ontstaat een hersenschudding bijvoorbeeld door een botsing met een tegenstander, als de hoofden tegen elkaar komen tijdens een kopduel, na een val op de grond met het hoofd, door een klap of elleboog of als er onverwacht een bal tegen het hoofd geschoten wordt. Het zijn allemaal momenten, waarbij de speler de klap niet snel genoeg aan ziet komen en daardoor niet goed kan reageren door de nekspieren aan te spannen.

Door de klap kunnen verschillende functies in de hersenen verstoord raken en ontstaan diverse soorten klachten. Deze klachten kunnen direct merkbaar zijn, maar ook later optreden in de eerste uren of zelfs dagen na de hersenschudding.

Een groot deel van de sporters (85%) is binnen tien dagen weer volledig hersteld van de klachten. Ongeveer 15% van de sporters heeft langer nodig om te herstellen. Soms kunnen klachten maanden aanwezig blijven. Een hersenschudding moet serieus genomen worden en het is van groot belang de sporter goed te begeleiden tijdens het herstel.

Hoe herken je een hersenschudding?

Klachten die veel voorkomen bij een hersenschudding zijn hoofdpijn, duizeligheid, misselijkheid, een gestoord geheugen, moeite met kijken en gevoeligheid voor licht en geluid. Als deze klachten ontstaan na een klap of botsing, dan is vrijwel zeker sprake een hersenschudding. Als iemand buiten bewustzijn is geweest, ook al was het maar een paar seconden, dan is er zeker sprake van een hersenschudding en moet de speler direct van het veld af. Het is belangrijk om te weten dat een speler ook een hersenschudding kan hebben zonder dat hij of zij het bewustzijn heeft verloren.

Vragen die je kunt stellen om te testen of de speler nog goed reageert, zijn bijvoorbeeld: Tegen welke club spelen we? Welke dag is het vandaag? Wat zijn de dagen van de week van achteren naar voren? Wat is de stand? Op welke positie speel je?

Welke factoren spelen een rol bij een hersenschudding?

Er is nog veel onbekend over het ontstaan van een hersenschudding. Niet elke klap tegen het hoofd levert een hersenschudding op. Vrouwen hebben een twee tot drie keer grotere kans een hersenschudding op te lopen dan mannen. Dat kan te maken hebben met de ruimere beweeglijkheid van de nek, of met de minder aanwezige spierkracht om de nek te stabiliseren, maar zeker is dat niet.

Verder neemt de kans op herhaling toe als de speler weer begint met voetballen voordat die hersteld is. Kinderen hebben meer hersteltijd nodig dan volwassenen. Het brein is nog volop in ontwikkeling en dat maakt het ook kwetsbaarder. Dit geldt tot rond de leeftijd van 18 jaar.

Wat te doen bij een hersenschudding?

De ernst van een hersenschudding verschilt. De Hoofdletsel App is te gebruiken om een inschatting te maken van de ernst. Lees deze app wel vooraf door. Bij twijfel direct contact opnemen met de huisarts(enpost) of bel 112.

Bij onzekerheid of een speler een hersenschudding heeft, moet de speler altijd worden gewisseld. Als een speler nog in dezelfde wedstrijd of training een nieuwe hersenschudding oploopt, dan bestaat er een verhoogd risico op zeer ernstige en langdurige klachten en zelfs op een levensbedreigende situatie. Daarom moeten jeugdspelers bij de geringste verdenking op een hersenschudding altijd direct stoppen tijdens een voetbalwedstrijd. Laat een speler nooit zelf beslissen of doorspelen mogelijk is; kenmerk van een hersenschudding is juist dat je de eigen situatie niet goed in kunt schatten.

Wanneer kan de speler weer gaan trainen en voetballen?

Voor volwassenen is het advies om tenminste een week klachtenvrij te zijn, voordat er weer gevoetbald wordt. Voor kinderen is dat tenminste twee weken. De sport mag niet worden hervat zolang er nog klachten aanwezig zijn (niet alleen lichamelijke klachten zoals hoofdpijn, maar ook moeite met concentreren of iets onthouden).

Zodra de klachten verdwenen zijn, kan het voetbal weer worden opgebouwd. Kijk eerst hoe de speler reageert op lichte inspanning, bijvoorbeeld rustig hardlopen of fietsen. Gaat dit goed, dan is de volgende stap meedoen met oefeningen (zonder lichaamscontact!) die moeilijker zijn en meer van de hersenen vragen, zoals een pass- en trapvorm. Soms komen klachten zoals duizeligheid en concentratieproblemen dan terug. Als dat zo is, laat de speler dan een stapje terug doen en wacht een week om het opnieuw te proberen. Kop-oefeningen, partijvormen en wedstrijden komen pas aan de orde als alle andere trainingsvormen mogelijk zijn zonder dat er klachten ontstaan.

Raad spelers na het oplopen van een hersenschudding altijd aan het herstel te bespreken met hun huisarts. Laat bij jeugdspelers de beoordeling altijd aan een arts over.

Enkel, hamstring en lies

Check ook ons artikel met meer informatie over de enkel, hamstring en lies.